Message
Cemaat ile namaz kılarken;
Niyet ederken "Uydum hazır olan imama" cümlesi niyete eklenir. Örneğin sabah namazının farzı için "Niyet ettim Allah rızası için saban namazının farzını kılmaya, uydum hazır olan imama" denir.
Kıyamda bir görüşe göre sadece Sübhaneke duasının okunması yeterli olmakla birlikte efdali Sübhaneke ile birlikte Euzu ve Besmele'nin de okunmasıdır.
Sesli kıraatlerde (Öğle ve İkindi namazlarının farzları hariç) imamın Fatiha suresini bitirmesinin ardından cemaat "Amin" der.
Rükuya ve secdeye giderken ve kalkarken imamın "Allahu Ekber" tekbirlerine cemaat de içinden iştirak eder.
Rükudan kalkarken "Semi Allahü li-men hamideh" i sadece imam söyler. Cemaat sadece "Rabbenâ leke'l hamd" der.
Rükudaki "Sübhâne Râbbiye'l-Azim" ve secdedeki "Sübhâne rabbiyel-a 'lâ" tesbihatlarını cemaat de yapar.
Tahiyyattaki Ettehiyyâtü , Allâhümme salli , Allâhümme Bârik ve Rabbenâ dualarını cemaat de okur.
Selam verirken "Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" selamını cemaat de verir.
Cemaate Sonradan Yetişen Kişi
Cemaat namazına, imam ilk rekâtın rükûsundan doğrulmadan önce yetişen kimseye müdrik (cemaate yetişen) denir. Müdrik, imama namazın başından sonuna uymuş olduğundan, bütün namazı imamla birlikte kılar.
İlk rekatta imama yetişemeyen kimseye mesbuk denir. Bu kimse yine imama uyar. Son oturuşta sadece Tahıyyât'ı okur ve susar; salâvat ve duaları okumaz. Teşehhüdü ağır ağır okuyarak imamın namazı tamamlamasına kadar da uzatabilir. İmam sağa selâm verince o selâm vermez, sola da selâm vermesini bekler. İmamın sola da selâm vermesinden sonra "Allahu ekber" diyerek ayağa kalkar ve yetişemediği rekatları tamamlar.
Cemaatle namaza sonradan yetişmede, herhangi bir rekat için rükû yapılıp yapılmaması esas alınır. İmam, rükudan kalkmadan önce yetişerek, çok kısa bir süreliğine de olsa, (en az bir defa subhâne rabbbiyel azim deme süresinde) imamla birlikte rüku yapan kimse o rekate yetişmiş olur. Dolayısıyla bu rekatla ilgili herhangi bir işlemi kaza etmesi gerekmez. Mesela, imama ilk rekatın rükusunda yetişen kimse, namaza daha başında yetişmiş demektir.
Burada iki temel konu vardır; Birincisi, her türlü durumda iki rekatta bir Tahıyyât'a oturulur. Yani sizin rekatlarınız cemaate katıldığınız andan itibaren başlar ve siz buna göre iki rekatta bir Tahıyyât'a oturacaksınız. Ancak bu durum cemaat sonrası tek başına kılacağınız rekatler içindir, cemaat ile kıldığınız rekat'larda imama bağlısınız. Aşağıda örneklerde daha detaylı açıklanacak. İkincisi, cemaat sonrası kılacağınız yetişemediğiniz rekatların, namaz başında kaçırdığınız rekatlar olmasıdır. Yani farz namazların ilk iki rekat'ında okunan zammı sureleri yine okumanız, bir görüşe göre de cemaat sonrası ayağa kalktığınızda Subhaneke ve Euzu Besmele'yi de okumanız gerekmektedir.
Sabah namazının ikinci rekatına yetişen,
Subhaneke’den, euzü ile besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat ile Salavatı ve Rabbena atina dualarını okuyarak selam verir.
Dört rekat'lı namazın ikinci rekat'ına yetişen,
Subhaneke’den, euzü ile besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat ile Salavatı ve Rabbena atina dualarını okuyarak selam verir.
Dört rekat'lı namazın üçüncü rekat'ına yetişen,
Subhaneke’den, euzü ile besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra ikinci rekat'a kalkar besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat ile Salavatı ve Rabbena atina dualarını okuyarak selam verir.
Dört rekat'lı namazın dördüncü rekat'ına yetişen,
Subhaneke’den, euzü ile besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat okur (çünkü bu onun ikinci rekat'ıdır), sonra kaçırdığı ikinci rekat için ayağa kalkar ve besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra kaçırdığı üçüncü rekat için ayağa kalkar besmeleden sonra sadece Fatiha okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat ile Salavatı ve Rabbena atina dualarını okuyarak selam verir.
Üç rekat'lı namazın ikinci rekat'ına yetişen,
Dört rekat'lı namazdaki gibidir.
Üç rekat'lı namazın üçüncü rekat'ına yetişen,
Subhaneke’den, euzü ile besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat okur (çünkü bu onun ikinci rekat'ıdır), sonra kaçırdığı ikinci rekat için ayağa kalkar ve besmeleden sonra Fatiha ile bir miktar daha Kuran okur, rüku ve secdelerden sonra oturup Tahiyyat ile Salavatı ve Rabbena atina dualarını okuyarak selam verir.
Cemaate imam son rekat'ın rükusunu tamamladıktan sonra yetişen,
İmamla beraber hiç rekat kılmamış sayılır. Bu durumda imam selam verdikten sonra kalkılıp, bütün rekatlar kılınır (tek başına, namaza yeni başlamış gibi).