İhrama girilecek yerler, kişilerin oturdukları yerlere göre farklılık arz eder. Bu yerler, "Harem", "Hıll" ve "Âfâk" olmak üzere üç bölgedir.

1. Harem Bölgesi

Mekke-i Mükerreme’yi çevreleyen Harem bölgesinin sınırlarını ilk defa Cebrail’in rehberliğiyle Hz. İbrâhim belirlemiş, sınırları gösteren işaretler daha sonra Hz. Peygamber tarafından yenilenmiştir. Bu sınırların Kâ’be’ye en yakını, Mekke’ye 8 km. mesafede Medine istikametinde "Ten‘îm"; en uzak olanları ise Tâif yönünde "Ci‘râne" ve Cidde istikametinde Hudeybiye yakınlarında "Aşâir"dir. Diğerleri; Irak yolu üzerinde "Seniyyetülcebel", Yemen yolu üzerinde "Edâtü Libn" ve Arafat sınırında "Batn-ı Nemîre"dir.

Harem bölgesinde ikamet edenler (Mekkîler), hac için bulundukları yerde; umre için "Hıll" bölgesine çıkarak mesela Ci’râne ve Ten’îm gibi Harem bölgesi dışındaki bir yerde ihrama girerler.

Bu bölgeye "harem" adının verilmesi; zararlılar dışındaki hayvanlarının öldürülmesinin ve bitkilerinin koparılmasının haram olması sebebiyledir.

Kur’ân-ı Kerîm’de Kâ’be’ye "el-beytü’l-harâm", onu çevreleyen mescide "el-mescidü’l-harâm" denildiği gibi, bu mescidin içinde bulunduğu Mekke şehri de "harem" yani "saygıya lâyık" sözüyle vasıflandırılmıştır.

2. Hıll Bölgesi

"Hıll"; harem bölgesini çevreleyen, Zülhuleyfe, Cuhfe, Karn, Yelemlem ve Zât-ı Irk adındaki yerleşim yerlerini birleştiren itibâri daire ile harem sınırları arasında kalan bölgedir.

Bu bölgeye "hıll" adı; harem bölgesinde haram olan davranışların burada helal olması sebebiyle verilmiştir.

Hıll bölgesinde bulunanlar (Hıllîler), umre ve hac için bulundukları yerde ihrama girerler.

3. Âfâk Bölgesi

Afâk", "ufuklar" anlamına gelir. Ufuk, insanın bulunduğu yere göre uzağı temsil ettiği için Mekke’ye uzak ve hıll dışında kalan bölgelere "âfâk" ismi verilmiştir. Bu bölgede yaşayanlara "âfakî" denir.

Hangi maksatla olursa olsun harem bölgesine girecek olan âfâkîlerin Mîkat sınırlarında ihrama girmeleri gerekir.

Âfâkîler, hıll bölgesini çevreleyen beş noktadan birinde veya onların hizalarında ihrama girerler. Buralara ulaşmadan önce de ihrama girilebilir.

İhrama girme yeri olarak belirlenmiş olan bu beş nokta şunlardır:

ZÜLHULEYFE

Medinelilerin ve Medine üzerinden Mekke’ye gelenlerin mîkâtıdır. Medine’nin 11 km güneyinde Âbâr-ı Ali diye bilinen yerdir. Yaklaşık 450 km.lik mesafesi ile Mekke’ye en uzak mîkât burasıdır. Hz. Peygamber (a.s.) Veda Haccı için burada ihrama girmiştir.

CUHFE

Şamlıların ve Mekke’ye Şam cihetinden gelen Mısırlılar ile Kuzey Afrikalıların mîkatıdır. Mekke’ye yaklaşık 187 km. uzaklıktadır. Zamanla Cuhfe terkedilmiş ve daha güneyde, Kızıldeniz kenarında yer alan Râbiğ adındaki yer, mîkat olarak kullanılır olmuştur. Günümüzde ise Cidde ve Medine, otoyollarla Mekke’ye bağlandığın için Cuhfe gibi Râbiğ da önemini yitirmiştir.

KARN

Necd ve Kuveyt bölgesinden gelenlerin mîkatıdır. Mekke’ye yaklaşık 96 kilometredir. Günümüzde bu Mîkat, "Seyl" diye anılmaktadır.

YELEMLEM

Yemenlilerin mîkatıdır. Mekke’nin güney-doğu yönünde yer alır. Mekke’ye yaklaşık 54 km.lik mesafesi ile Mekke’ye en yakın mîkattır.

ZÂT-Ü IRK

Mekke’ye Irak yönünden gelenlerin mîkatıdır. Mekke’ye uzaklığı yaklaşık 94 kilometredir.

Bu mîkat yerlerini Peygamberimiz (a.s.) bildirmiştir.

İbn Abbâs (r.a)’ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:

"Resülullah (a.s.) Medineliler için Zülhuleyfe’yi, Şamlılar için Cuhfe’yi, Necidliler için Karnü’l-Menâzil’i ve Yemenliler için Yelemlem’i mîkat olarak belirledi. Bu sayılan yerler, buralarda yaşayanlar ile buraların yerlisi olmayıp da hac veya umre yapmak için gelmiş olanların mîkatıdır. Bu noktalar ile Mekke arasında bulunanlar ise bulundukları yerde -hatta Mekkeliler Mekke’de- ihrama girerler."

"Hz.Aişe (r.a.) şöyle demiştir: Nebi (s.a.v) Iraklılar için Zât-ı Irk’ı mîkat olarak belirledi."

Bu yerlere uğramayanlar buraların hizalarından ihrama girerler.

Deniz ve hava yolu ile yolculuk yapanlar, gemi ve uçaklara binmeden önce ihrama girebilecekleri gibi bindikten sonra da ihrama girebilirler.

Mîkat sınırlarından önce ihrama girilebilir.

Hac İlmihali - Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları